titel

Pisortat aningaasaqarnerat

Immikkoortumi uani pisortat aningaasaataasa ersarissarneqarnissaat siunertarineqarpoq. Pisortat aningaasaqarnerannut uku ilaapput, aningaasartuutit qanoq annertutiginerat aamma aningaasatit qanoq atorneqarneri aningaasartuutillu qanoq aningaasalersorneqarneri.

Pisortat suliassaqarfiat

Pisortat suliassaqarfiat tassaavoq pisortatigoortumik aqutsineq sullissinerlu aamma pisortat ingerlatseqatigiiffiutaat. Pisortatigoortumik aqutsinermi sullissinermilu pineqarput oqartussaasut sullissiveqarfiillu pingaarnertut niuerutaanngitsunik sullissisut, inuiaqatigiinni isertitanik pigisanillu nutaamik agguaasartut ataatsimullu isigalugu aningaasaqarnikkut ineriartornermik siuarsaaniartut.

Sullissinerni niuerutaanngitsuni pineqarput sullissinerit oqartussaasunit nakkutigineqartut kiisalu inunnut suliffeqarfinnullu akeqanngitsumik atugassanngortinneqartartut. Pisortat sullissinerat annerusumik akileraarutitigut akitsuutitigullu aningaasalersorneqarpoq. Pisortat sullissinerisa ilaat, assersuutigalugu meeqqerineq ilaatigut atuinermut akiliuteqartitsinikkut aningaasalersorneqarput, aningaasartuutilli affaannit ikinnerusut matussuserneqartarlutik.

Kalaallit Nunaanni pisortatigoortumik aqutsinermiipput sullissinermiillutillu suliassaqarfiit pingasut: Kommunip suliassaqarfia, Namminersorlutik Oqartussat suliassaqarfiat naalagaaffiullu suliassaqarfia. Tassunga atatillugu Kalaallit Nunaanni naalagaaffiup suliassaqarfii danskillu naalagaaffiat immikkoortinneqartarlutik.

Kalaallit Nunaanni naalagaaffiup immikkoortortaanut ilaapput suliassaqarfiit aningaasalersorlugit ingerlatat, danskit naalagaaffiata suli toqqaannartumik aqutai aningaasalersugaalu. Nunat tamalaat malittarisassiaat atuuttut malillugit Kalaallit Nunaanni eqqaaniluunniit aningaasartuutit taamaallaat ilanngunneqartarput.

Inuussutissarsiornermi pisortat annertuumik suliaqarnerat Kalaallit Nunaata immikkuullarissutigaa. Nunat tamalaat akornanni suliffeqarfiit assigiinngitsut pingasunut immikkoortiterneqarsimapput ima;

· Pisortat allaffissornikkut sullissinikkullu suliffeqarfiutaat

· Pisortat suliffeqarfiutai suliffeqarfinnut piginneqatigiiulluni Pigineqartunut assingusut

· Pisortat suliffeqarfiutaat.

Ingerlatseqatigiiffik tassaavoq allaffissornermut ilaasoq. Ingerlatseqatigiiffimmi aningaasartuutit akiginiaanerni imaluunniit sullissinermi isertitat ingerlatsinermut aningaasartuutinut sanilliullugit 50 procentiussapput anginerussallutilluunniit. Suliffeqarfiup ingerlanneqarnerani aningaasartuutit pisortat aningaasaqarnerannut ilanngunneqartarput, sulisut aningaasarsiaanut aamma tunisassiornermi aningaasartuutinut. Suliffeqarfiup aningaasat isertitaat pisortat aningaasaqarnerannut tunisatut imaluunnit sullissinermi iluanaarutitut nalunaarsorneqartarput. Suliffeqarfinnut taamaattunut makku assersuutigineqarsinnaapput: KANUKOKA, Asiaq/Misissueqqaarnerit aamma KNR (Kalaallit Nunaata Radioa).

Pisortat ingerlatseqatigiiffiutaannut immikkoortoq tassaapput ingerlatseqatigiiffiit pisortanit nakkutigineqartut aamma/imaluunniit pigineqartut aammalu niuernikkut atugassarititat malillugit suliaqartut. Matumani immikkoortinneqarput:

· Suliffeqarfiit ingerlatseqatigiiffinnut assingusut pisortanit pigineqartut kiisalu

· Ingerlatseqatigiiffiit pisortanit pigineqartut

Ingerlatseqatigiiffiit pisortanit pigineqartut aamma/imaluunniit nakkutigineqarput aktiatinik amerlanerpaanik piginnittuunikkut. Ingerlatseqatigiiffiit taamaattut inatsisitigut namminersortutut aaqqissugaapput (nalinginnaasumik aktianik piginneqatigiiffittut).

Ingerlatseqatigiiffiit pisortanit pigineqartut assersuutigalugu Royal Greenland A/S, KNI Pilersuisoq A/S aamma TELE Greenland A/S.

Pisortat aningaasartuutaat

Pisortat aningaasartuutaasa katitigaanerat assigiinngitsutigut ersersinneqarsinnaavoq:

Aningaasartuutit naliisa agguataarnerisa takutippaat 1986-mili pisortat atuinerat aningaasartuutini tamarmiusuni annertusiartuinnarsimasoq. Pisortat atuinerat annertunerusumik tassaavoq sulisunut akissarsiat kiisalu tunisassiornermut atatillugu nioqqutissanik pisiortorneq.

2013-mi pisortat atuinerat pisortat aningaasartuutaasa 73 procenti sinnilaarpaat. Aningaasartuutinik immikkoorsitsinerit ingerlaavartut pensionisialinnut, suliffissaaleqisut ullormusiaannut assigisaannullu, ukioq taanna aningaasartuutit tamarmiusut 21 procenteraat.

Ilaatigut atuarfinnut, napparsimavinnut aqqusinernullu aningaasartuutit, tassa pigisanut aningaasartuutit 2013-mi aningaasartuutini tamarmiusuni 6 procentiupput.

Titartagaq 1.2. Pisortanut, sullissinernut aamma pisortat pigisaannut aningaasartuutit BNP-mut sanilliullugu procentinngorlugit

Malugiuk: 2013-mut BNP ukiumoortumik paasissuitissat saqqummiunneqarneranni suli saqqummiunneqanngimmat ukioq manna ilanngunneqanngilaq.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, kisitsisit titartakkami atorneqartut Kisitsisaataasivimmi uani (http://bank.stat.gl) takuneqarsinnaapput

Titartagaq 1.3. Pisortat aningaasartuutaat aningaasat nalinganut sunut atorneqarsimanerinut immikkoortillugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, kisitsisit titartakkami atorneqartut Kisitsisaataasivimmi uani (http://bank.stat.gl/ofnreau) takuneqarsinnaapput

Atuuffinnut agguataarinermi pisortat aningaasartuutaat siunertat malillugit agguataarneqarnerat ersersinneqarpoq. 2013-mi suliassaqarfinni annertuuni pingasuusuni aningaasartuutit 61 procentii ilinniartitsinermut, peqqinnissaqarfimmut isumaginninnermilu illersuinermut atorneqarput. Suliassaqarfiit taakkua inuiaqatigiinni atugarissaartuni nutaaliaasuni amerlanertigut ikiorsiissutitut pingaarnertut isigineqartarput.

Allanut ingerlatsinermut aningaasanullu aningaasartuutit suliassaqarfinnut agguataarneri Titartakkami 1.4-mi takuneqarsinnaapput.

Titartagaq 1.4. 2011-mi ingerlatsinermut anigaasanullu aningaasartuutit atuuffiinut agguataarneri

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, kisitsisit titartakkamut atorneqartut Kisitsisaataasivimmi uani (http://bank.stat.gl/ofnfunk) takuneqarsinnaapput